Dr Zoran Čvorović^*

Pregledni naučni članak

UDK: 343.712(497.11)

BORBA PROTIV HAJDUČIJE U KNEŽEVINI SRBIJI: IZMEĐU ZAKONITOSTI I BEZBEDNOSTI^**
(do 1861. godine)

Rad primljen: 10. 12. 2018.

Rad prihvaćen za objavljivanje: 25. 12. 2018.

Predmet ovog rada je socijalni i pravni fenomen hajdučije, koja se preobrazila iz forme nacional-oslobodilačke borbe pod turskom vlašću u ozbiljnu kriminalnu pojavu u obnovljenoj srpskoj Kneževini. Shodno tome, u prvom delu rada se utvrđuju uzroci koji su doveli do masovne pojave hajdučije kod Srba u periodu turske okupacije. U centralnom delu rada predstavljene su krivično-pravne i procesne mere koje su preduzimane u Kneževini Srbiji radi suzbijanja hajdučije. Borba protiv hajdučije se analizira iz ugla brojnih pravnih akata posvećenih ovom krivičnom delu, koji su donošeni u periodu od početka vladavine kneza Miloša Obrenovića pa sve do donošenja prvog Srbijinog krivičnog zakonika – Kaznitelnog zakonika za Knjažestvo Srbiju. Pri tome, u radu se posebno istražuje vanredni karakter pojedinih mera koje je država preduzimala protiv hajduka, odnosno njihov odnos prema načelu zakonitosti i pojedinim osnovnim ličnim pravima koja su bila zagarantovana tzv. Turskim ustavom od 1838. godine.

Ključne reči: hajdučija, krivično pravo, Kneževina Srbija, Užički zakon.

---

^* Docent Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu, zcvorovic@jura.kg.ac.rs

^** Rad je napisan u okviru projekta Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu: „Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije.“