Dr Sonja Lučić*
Pregledni naučni članak
UDK: 347.772:9]663.5
ZAŠTITA GEOGRAFSKIH OZNAKA JAKIH ALKOHOLNIH PIĆA**
Rad primljen: 04. 12. 2018.
Rad ispravljen: 16. 12. 2018.
Rad prihvaćen za objavljivanje: 25. 12. 2018.
Geografske oznake jakih alkoholnih pića u Srbiji uživaju zaštitu na osnovu Zakona o jakim alkoholnim pićima, a u Evropskoj uniji na osnovu Uredbe 110/2008. I jedan i drugi propis, između ostalog predviđaju, da zaštićena oznaka uživa zaštitu od indirektne komercijalne upotrebe, svake pogrešne upotrebe, kao i od upotrebe lažne ili oznake koja dovodi u zabludu potrošača u pogledu izvornosti, porekla, prirode ili bitnih osobina proizvoda. Predmet rada je analiza najnovije prakse Suda pravde EU koja za predmet ima zaštitu geografskih oznaka jakih alkoholnih pića. Na opredeljenost autora da proučava ovu problematiku uticala je kako oskudna domaća sudska praksa zaštite geografskih oznaka jakih alkoholnih pića, tako i okolnost da je Srbija potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa EU preuzela obavezu usklađivanja domaćih propisa sa pravnim tekovinama EU.
Ključne reči: Uredba 110/2008, pojam, „indirektna upotreba“ oznake geografskog porekla, pojam „aluzija“ na takvu oznaku, pojam „oznake koja je lažna ili dovodi u zabludu“, jaka alkoholna pića.
I UVOD
Proizvodnja jakih alkoholnih pića u EU predstavlja važan deo tržišta poljoprivrednih proizvoda. S obzirom na značaj i složenost sektora jakih alkoholnih pića, ova oblast je u EU regulisana posebnom Uredbom 110/2008.[1] Ova Uredba jasno određuje kriterijume za proizvodnju, prezentaciju, označavanje i zaštitu jakih alkoholnih pića. Budući da su iz polja primene Uredbe 510/2006 bila izuzeta jaka alkoholna pića, u Uredbu 110/2008 su uneta pravila za zaštitu njihovih geografskih oznaka.[2] Geografske oznake registrovane u skladu sa ovom Uredbom obezbeđuju identifikaciju jakih alkoholnih pića kao proizvoda poreklom sa teritorije određene države, regiona ili lokaliteta, čiji se kvalitet, ugled ili druga svojstva uglavnom mogu pripisati njenom geografskom poreklu.
U Srbiji sektor jakih alkoholnih pića je regulisan Zakonom o jakim alkoholnim pićima.[3] Ovaj Zakon reguliše proizvodnju, promet, deklarisanje, kao i zaštitu geografskih oznaka jakih alkoholnih pića. Registrovane geografske oznake uživaju pravnu zaštitu od:
1) svake direktne ili indirektne komercijalne upotrebe za proizvode koji nisu obuhvaćeni registracijom, ako su ti proizvodi uporedivi sa jakim alkoholnim pićem registrovanim sa tom geografskom oznakom ili ako takva upotreba registrovane geografske oznake iskorišćava njen ugled;
2) svake pogrešne upotrebe, imitacije ili podsećanja, čak i kada je pravo poreklo proizvoda navedeno ili od upotrebe geografske oznake u prevodu ili upotrebe zajedno sa izrazima kao što su „nalik”, „poput”, „kao”, „tipa”, „u stilu”, „proizvedeno”, „aroma”, ili sličnim pojmovima;
3) upotrebe lažnih, obmanjujućih ili podataka koji dovode u zabludu potrošača u pogledu izvornosti, porekla, prirode ili bitnih osobina pri opisu, predstavljanju ili deklarisanju proizvoda, čime se stiče pogrešan utisak o njegovom poreklu;
4) bilo kojih drugih postupaka kojima se potrošač dovodi u zabludu o pravom poreklu proizvoda.[4]
II PRAKSA SUDA PRAVDE EU O ZAŠTITI GEOGRAFSKIH OZNAKA JAKIH ALKOHOLNIH PIĆA
Sud pravde EU je imao priliku da tumači čl. 16 Uredbe 110/2008, koji propisuje sadržinu zaštite geografskih oznaka jakih alkoholnih pića, u sporu oko geografske oznake „Scotch Whisky“.[5] Spor je nastao između organizacije „Scotch Whisky Association“[6] iz Ujedinjenog Kraljevstva i nemačkog prodavca koji je putem interneta prodavao viski proizveden u Nemačkoj pod nazivom „Glen Buchenbach”. Etiketa na bocama spornog viskija je sadržala stilizovani crtež lovačkog roga i podatke: „Waldhornbrennerei” (destilerija Valdhorn), „Glen Buchenbach”, „Swabian Single Malt Whisky” (švapski singl malt viski), „Deutsches Erzeugnis” (nemački proizvod), „Hergestellt in den Berglen” (proizvedeno u Berglenu). Organizacija SWA je podnela tužbu nadležnom sudu u Hamburgu sa zahtevom da se nemačkom prodavcu zabrani prodaja viskija, koji nije škotski viski, pod nazivom „Glen Buchenbach”. Po mišljenju tužioca korišćenje tog naziva je u suprotnosti sa čl. 16, tačke a, b i c Uredbe 110/2008, koja se, između ostalog, odnosi i na geografsku oznaku „Scotch Whisky“.[7] Budući da Uredba 110/2008 pruža zaštitu ne samo za slučajeve neovlašćene upotrebe registrovane oznake kao takve, već i svakog podatka kojim se upućuje na zaštićeno geografsko poreklo, organizacija je u upotrebi oznake „Glen Buchenbach“ videla povredu zaštićene geografske oznake „Scotch Whisky“. Glen je galska reč za usku dolinu i sastavni elemenat žiga većeg broja škotskih viskija,[8] a takođe manjeg broja irskih i drugih viskija.[9]
Nadležni sud u Hamburgu je primetio da u svim dosadašnjim presudama Suda pravde EU o povredi registrovanih geografskih oznaka je postojala fonetska ili vizuelna sličnost. Sud je doduše u jednom slučaju samo istakao da se prilikom utvrđivanja povrede geografske oznake može uzeti u obzir i pojmovna bliskost između spornog imena i zaštićenog znaka.[10] Osim toga, u prilog postojanja povrede geografske oznake može govoriti i okolnost da sličnost između naziva koji se upoređuju nije plod slučajne okolnosti.[11] Međutim, Sud u Luksemburgu se do sada nije bavio pitanjem da li povreda registrovane geografske oznake postoji i u slučaju odsustva fonetske ili vizuelne sličnosti, odnosno postojanja samo pojmovne bliskosti.[12] O tome je Sud pravde imao da odluči u sporu oko korišćenja oznake „Glen Buchenbach“.[13] Odluka Suda ima značaj ne samo za zaštitu jakih alkoholnih pića na osnovu Uredbe 110/2008, već i za zaštitu vina, aromatičnih vina, poljoprivrenih i prehrambenih proizvoda. Za sve ove proizvode postoje posebni propisi koji štite njihove geografske oznake. Međutim, činjenična stanja neophodna za postojanje povrede u svim ovim propisima jezički se najvećim delom poklapaju.[14] Osim toga, Sud je u dva navrata posredno istakao da ove propise treba tumačiti na način koji omogućuje njihovu ujednačenu primenu.[15]
Svi evropski propisi o zaštiti geografskih oznaka razlikuju sledeće modalitete povrede:
- direktna komercijalna primena za proizvode koji su uporedivi sa proizvodima označenim registrovanim nazivom,
- direktna komercijalna primena za proizvode koji nisu uporedivi sa proizvodima označenim registrovanim nazivom, a čijim korišćenjem se iskorišćava ugled zaštićenog naziva,
- indirektna komercijalna primena za proizvode koji su uporedivi sa proizvodima označenim registrovanim nazivom,
- indirektna komercijalna primena za proizvode koji nisu uporedivi sa proizvodima označenim registrovanim nazivom, a čijim korišćenjem se iskorišćava ugled zaštićenog naziva,
- zloupotreba, imitacija ili podsećanje (aluzija)
- druga prevarna postupanja.[16]
U nastavku radu će biti razmotreni svi ovi modaliteti povrede.
III (IN)DIREKTNA KOMERCIJALNA PRIMENA REGISTROVANOG NAZIVA
Sud pravde EU je u svojim odlukama već istakao da ne samo upotreba registrovanog imena kao takvog, nego i njegova upotreba u prevodu može predstavljati direktnu primenu. Primera radi, neovlašćeno korišćenje ne samo naziva „Cognac“, nego i finskog prevoda „Konjakki“ predstavlja direktnu primenu registrovanog naziva „Cognac“.[17] Osim toga, korišćenje nemačke reči „Champagner“ je direktna primena registrovanog naziva „Champagne“.[18] Iz ovih primera, proizilazi da za (in)direktnu primenu nije potreban potpuni identitet spornog znaka i registrovanog naziva.
U svojoj poslednjoj presudi Sud pravde EU je još jasnije objasnio pojam (in)direktna primena registrovanog naziva. Naime, ne samo direktna, nego i indirektna primena registrovanog naziva pretpostavlja da je sporni znak sa registrovanima nazivom identičan ili da između njih postoji fonetska ili vizuelna sličnost.[19] Ako bi za postojanje (in)direktne upotrebe bila dovoljna čista asocijacija na registrovanu geografsku oznaku ili sa njom povezano geografsko područje, drugi modaliteti povrede bi izgubili svoj praktični značaj.
Fonetski i vizuelni identitet nije dovoljan uslov za „primenu registrovanog imena“. Primera radi, žigom zaštićeni znak „Port Charlotte“ za viski sadrži registrovani geografski naziv „Port“ za vino.[20] Sud je pri tom smatrao da izraz „Port Charlotte“ treba razumeti kao logičku i konceptualnu celinu koja upućuje na luku, odnosno mesto na obali mora ili reke, a ne kao upućivanje na vino iz Porta. Uprkos fonetskom i vizuelnom identitetu, Sud u korišćenju znaka „Port Charlotte“ nije video primenu registrovanog naziva „Port“. Drugim rečima, primena registrovanog naziva ne postoji kada se sporni znak, uprkos identitetu ili velikoj sličnosti iz semantičkih razloga ne može razumeti kao zaštićeni naziv.
Presuda „Port Charlotte“ Suda pravde EU se naslanja i na osobenost reči „Port“, koja osim likerskog vina iz portugalskog grada Porto, na francuskom i engleskom jeziku ima značenje luka. Takvi posebni slučajevi se uzimaju u obzir prilikom ispitivanja primene registrovanog imena. Oni se u praksi ipak retko pojavljuju.[21]
Sud pravde EU pravi razliku između direktne i indirektne primene. Direktna primena postoji u slučaju korišćenja registrovanog naziva na robi samoj, a indirektna primena postoji kada se registrovani naziv koristi u reklami ili drugim marketinškim sredstvima ili dokumentima.[22] Ipak, uslovi za povredu registrovanog naziva su isti bez obzira na oblik primene. Pretpostavke povrede su da se sporni naziv koristi za proizvode koji su uporedivi sa proizvodima označenim registrovanim nazivom ili da se (in)direktnim korišćenjem registrovanog naziva iskorišćava njegov ugled.
Pojašnjenje pojma „uporedivi proizvodi“ ima veliki praktični značaj prilikom utvrđivanja postojanja povrede registrovanog geografskog naziva. Naime, kada se potvrdi primena registrovanog naziva i uporedivost proizvoda, onda postoji povreda registrovanog naziva u smislu čl. 16, st 1(a) Uredbe 110/2008, bez mogućnosti da se vrše bilo kakve procene postojanja povrede. Međutim, kada se potvrdi primena registrovanog naziva, ali ne i uporedivost proizvoda, onda je povreda registrovanog naziva moguća jedino u slučaju iskorišćavanja ugleda registrovanog naziva. Budući je iskorišćavanje ugleda povezano sa nelojalnim korišćenjem registrovanog naziva, procene postojanja povrede registrovanog naziva su moguće u ovom slučaju. Ipak u sporu oko korišćenja oznake „Glen Buchenbach“, iskorišćavanje ugleda registrovanog naziva „Scotch Whisky“ je bez značaja, budući da je uporedivost proizvoda nesporna. Naime, i registrovani naziv i sporni naziv se koriste za označavanje viskija.
Iz ranije prakse Suda pravde EU može se utvrditi definicija pojma „uporedivost proizvoda“. U slučaju „Konjakki/Cognac“ Sud je potvrdio uporedivost između likera i rakije. Merila kojima se Sud pri tom rukovodio su: ista vrsta robe, sličan cilj primene, isti kanali prodaje i slična pravila prodaje.[23]
Uporedivost proizvoda se ne utvrđuje iz pozicije stručnjaka koji dobro poznaju zaštićeni naziv i njegovu specifikaciju. Naprotiv, prilikom te ocene mora se poći od percepcije prosečnog potrošača koji je uobičajeno obavešten, razumno pažljiv i oprezan.[24]
U sporu oko korišćenja oznake „Glen Buchenbach“ Sud nije morao da se bavi pitanjem iskorišćavanja ugleda registrovanog naziva „Scotch Whisky“. Naime, u ovom slučaju uporedivost proizvoda je bila evidentna, budući da se oba naziva koriste za obeležavanje viskija. Ovim pitanjem Sud je imao priliku da se bavi u sporu oko oznake „Champagner Sorbet“. U tom smislu, Sud je istakao da „iskorišćavanje ugleda podrazumeva upotrebu registrovanog naziva čiji je cilj neopravdano iskorišćavanje njegovog ugleda“.[25] Iskorišćavanje ugleda podrazumeva, dakle, kao što i sama reč „iskorišćavanje“ pokazuje, momenat nelojalnosti.[26]
IV ZLOUPOTREBA, IMITACIJA ILI PODSEĆANjE NA REGISTROVANI NAZIV
Uredba 110/2008 u čl. 16, st. 1(a) štiti registrovane geografske oznake od svake zloupotrebe, imitacije ili podsećanja na registrovanu geografsku oznaku.[27] Pojam podsećanje (aluzija) na registrovanu geografsku oznaku definisan je u čl. 2, st. 1(d) Uredbe 716/2013 o utvrđivanju pravila za primenu Uredbe 110/2008.[28] U smislu ovog propisa, „aluzija“ znači direktno ili indirektno upućivanje na jednu ili više kategorija jakih alkoholnić pića ili oznaka geografskog porekla, osim upućivanja u složenici ili popisu sastojaka iz čl. 9, st. 9 Uredbe 110/2008. Ista Uredba u čl. 4 propisuje da aluzija na kategoriju jakog alkoholnog pića ili oznaku geografskog porekla kod prezentovanja prehrambenog proizvoda ne sme se nalaziti u istom redu kao i trgovački naziv. U slučaju alkoholnih pića aluzija se ispisuje fontom manjim od onog korišćenog za trgovački naziv i složenicu. Oba propisa ipak ne daju bliže pojašnjenje pojma „direktna/indirektna“, kao i pojma „upućivanje“ što je uticalo da ih Sud pravde EU zanemari prilikom odlučivanja.[29]
U dosadašnjoj praksi Suda pravde EU pojam „aluzija“ je podrazumevao uvek fonetsku ili vizuelnu sličnost između znakova koji se porede. Aluzija je, pri tom, obuhvatala situaciju u kojoj pojam koji se koristi za označavanje proizvoda uključuje deo zaštićenog naziva, tako da se u mislima potrošača koji se susretne s imenom proizvoda kao referentna slika pojavi proizvod s tom oznakom.[30] Međutim, u sporu oko oznake „Glen Buchenbach“ Sud ističe da utvrđivanje fonetske i vizuelne sličnosti spornog naziva sa zaštićenom geografskom oznakom nije nužan uslov za dokazivanje postojanja „aluzije” u smislu članka 16, st 1(b) Uredbe 110/2008. On je naime samo jedan od kriterijuma koji nacionalni sud mora uzeti u obzir kada ocenjuje da li se u mislima potrošača, koji se susreće s imenom dotičnog proizvoda, kao referentna slika javlja proizvod sa zaštićenom geografskom oznakom. Iz toga proizilazi da nije isključeno da „aluzija” može biti značajna čak i kad ne postoji takva sličnost.
Imajući u vidu kako je Sud pravde EU pojasnio pojam „aluzija“ u sporu oko oznake „Glen Buchenbach“, nadležni nemački sud sada treba da istraži da li se direktno u mislima prosečnog evropskog potrošača, koji je uobičajeno obavešten, razumno pažljiv i oprezan, javlja zaštićena geografska oznaka, tj. oznaka „Scotch Whisky ”, kada se sretne sa sličnim proizvodom koji nosi sporni naziv, u konkretnom slučaju „Glen ”.
U ranijim presudama Sud pravde EU je pojasnio da prilikom utvrđivanja aluzije na registrovanu geografsku oznaku opasnost zamene ne igra nikakvu ulogu. U najnovijoj presudi o zaštiti geografskih oznaka Sud je istakao da „aluzija” može postojati iako je navedeno stvarno poreklo proizvoda. Drugim rečima, okolnost da sporni naziv upućuje na mesto proizvodnje koje poznaju potrošači države članice u kojoj se taj proizvod proizvodi nije relevantna u okviru ocene pojma „aluzija” u smislu članka 16, st.1(b) Uredbe 110/2008. Naime, ova odredba štiti registrovane geografske oznake od svake aluzije na celom području Unije. Osim toga ona se, imajući u vidu potrebu garantovanja efikasne i ujednačene zaštite navedenih oznaka na celom području Unije, odnosi na sve potrošače s tog područja.
V ZAKLjUČAK
Spor oko oznake „Glen Buchenbach“ otkriva pravi škotski problem oko viskija. Naime, veština destilacije viskija je razvijena u Škotskoj i Irskoj. Međutim, poslednjih godina ova veština se razvijala širom sveta, tako da je istaknuti i kontroverzni vodič za viski „Jim Murray’s Whisky Bible“ iz 2015. godine japanski destilat prvi put krunisao za najbolji u svetu. Škotski viski, pri tom, nije uvršćen ni u prvih pet. Od tada postoji velika zabrinutost da svet može zaboraviti da je kolevka proizvodnje viskija u Škotskoj. Osim toga, promet viskija čini trenutno jednu petinu svih izvoza hrane iz Velike Britanije.
Presuda Suda pravde EU u sporu oko oznake „Glen Buchenbach“ ide u prilog škotskim proizvođačima viskija. Međutim ova presuda je otvorila neka zanimljiva pitanja. Naime, konačnu odluku u ovom sporu treba da donese nadležni sud u Hamburgu. Za slučaj da ovaj sud donese odluku da nemački viski ne može nositi oznaku „Glen Buchenbach“, postavlja se pitanje da li škotski proizvođači mogu koristiti ovu reč za obeležavanje viskija koji nije poreklom iz Škotske. Sa druge strane, sporno je i pitanje da li na primer proizvođač iz Edinburga može koristiti oznaku „Edinburgh Whisky“ za viski koji ne ispunjava uslove iz specifikacije škotskog viskija. Za slučaj da je po oceni suda korišćenje znaka „Glen Buchenbach“ pozivanje (aluzija) na registrovanu oznaku „Scotch Whisky“, onda bi tim pre korišćenje oznake „Edinburgh Wisky“ moglo predstavljati aluziju na oznaku „Scotch Whisky“.
Hipotetički slučaj „Scotch Whisky/ Edinburgh Wisky“ podseća na koegzistenciju oznaka „Bayerisches Bier“ i „Münchener Bier“. Ranije registrovana geografska oznaka „Münchener Bier“ nije predstavljala prepreku za registraciju oznake „Bayerisches Bier“, iako bi se u reči „Bayern“ moglo prepoznati pizivanje na oznaku „München“.[31] Ovaj slučaj je pokazao da se posle registracije geografske oznake može koristiti ime dela oblasti ili ime okolne oblasti za novu registraciju. Pitanje je, ipak, kako se u tim slučajevima ispituje pozivanje (aluzija) na registrovanu geografsku oznaku.
Dogmatski ovaj problem bi mogao da se reši sa pozivom na čl. 6, st. 3 Uredbe 1151/2012. Ako se u smislu ovog propisa mogu registrovati imena koja isto glase, što znači da ova imena i pre njihove regsitracije mogu koegzistirati na tržištu, onda iz toga po principu a maiori ad minus sledi da je koegzistencija tim pre moguća kada neregistrovano ime nije ni zvučno ni vizuelno, već samo pojmovno blisko registrovanom imenu. Dodatni uslovi za koegzistenciju su da se obe varijante proizvoda razlikuju, kao i da koegzistencija ne predstavlja prevaru.
Uredba 1151/2012 nudi dakle u čl. 6, st. 3 mogućnost za koegzistenciju regionalnih imena na tržištu u situaciji kada je jedno ime već registrovano, a drugo nije.
Sonja Lučić, LLD*
PROTECTION OF GEOGRAPHICAL INDICATIONS OF SPIRIT DRINKS
Summary
The Court of Justice of the European Union (CJEU) published an interesting judgement in Case C-44/17. Following the action initiated in Germany by the Scotch Whisky Association (SWA), the Court of Hamburg had asked the CJEU to interpret EU legislation on GIs spirit drinks (Regulation (EC) No 110/2008), in particular with respect to the depth of "evocation". The case opposes the SWA and a distillery located in Germany, which produces and markets whisky under the designation "Glen Buchenbach". The product’s label also indicates “German product”. The SWA considers that the use of the term "Glen", in connection with whisky, infringes the GI "Scotch Whisky" as it is liable to cause consumers to make an inappropriate connection to the GI. “Glen” in fact is widely used in Scotland to refer to “valley” and is an element of the trade mark of Scotch Whisky producers.
With respect to the concept of evocation, which is a powerful tool to protect GIs against the exploitation of their reputation and other practices which aim at establishing a connection between the products sold and GIs, the main elements of the judgement are: The “conceptual” proximity between a GI and the contested name can result in an evocation. This has to be evaluated by national courts, taking into account the fact that an average European consumer, who is reasonably well informed and observant and circumspect, when confronted with the name at issue, the image triggered in his mind is that of the product whose indication is protected. This is the first case which puts it beyond doubt that evocation can exist even where the name at issue is not similar phonetically or visually to the GI. The indication of the true origin of the good at issue does not exclude automatically the evocation of a GI.
As a result, in the present case, the German court will have to determine whether an average European consumer thinks directly about the GI “Scotch Whisky” when he is confronted with a comparable product bearing the name “Glen” (“Glen Buchenbach” whisky).
Key words: Regulation (EC) No 110/2008, Concept of ‘indirect use’ of a registered geographical indication, Concept of ‘evocation’ of a registered geographical indication, Concept of ‘false or misleading indication’, Requirement for identity with the indication, phonetic and/or visual similarity, or some kind of association of ideas in the mind, spirit drinks.
* Docent Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu, sspasojevic@jura.kg.ac.rs
** Rad je napisan u okviru projekta Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije.
[1] Tekst Uredbe je dostupan na adresi:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A32008R0110.
[2] Uredba 510/2006 je zamenjena Uredbom 1151/2012. Ova Uredba se, takođe, ne odnosi na jaka alkoholna pića.
[3] „Sl. glasnik RS“ br. 92/2015. Stupanjem na snagu ovog Zakona prestao je da važi Zakon o rakiji i drugim alkoholnim pićima („Sl. glasnik RS br. 41/2009).
[4] Čl. 16 Zakona o jakim alkoholnim pićima. Istu sadržunu zaštite za registrovane geografske oznake predviđa Uredba 110/2008 u čl. 16.
[5] Presuda u predmetu S-44/17 je dostupna naadresi: http://curia.europa.eu/juris/ liste.jsf?num=C-44/17.
[6] Udruženje „Scotch Whisky Association“ (SWA) je trgovačka organizacija koja je osnovana 1942. godine sa ciljem da promoviše industriju škotskog viskija. Škotska industrija viskija je važan deo škotske privrede, a posebno škotsko izvozno tržište.
[7] Videti prilog III Uredbe 110/2008.
[8] Npr. Glenfiddich, Glenmorangie.
[9] Npr. Glen Breton.
[10] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-132/05. Tekst presude je dostupan na adresi: http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&num=C-132/05.
[11] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-75/15. Tekst presude je dostupan na adresi: http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&td=ALL&num=c-75-15.
[12] Pojmovna bliskost znači da sporni element znaka kod ciljane javnosti pobuđuje bilo kakvu asocijaciju na registrovanu geografsku oznaku ili geografsko područje.
[13] Sud je, dakle, trebalo da odluči da li je fonetska i/ili vizuelna sličnost između predmetnih znakova nužan uslov za postojanje povrede, budući da u spornom slučaju takva sličnost ne postoji.
[14] Za poljoprivredne i prehrambene proizvoda videti čl. 13 Uredbe 1151/2012, za vina čl. 103 Uredbe 1308/2013, a za aromatična vina čl. 20 Uredbe 251/2014.
[15] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-393/16, kao i u predmetu C‑56/16 P. Tekst prve presude je dostupan na adresi: http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?num=C-393/16, a druge presude na adresi: http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&num =C-56/16%20P.
[16] Kao što je napred u radu istaknuto, iste modalitete povrede propisuje u čl. 16 naš Zakon o jakim alkoholnim pićima.
[17] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-4/10. Tekst presude je dostupan na adresi: http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=en&num=C-4/10.
[18] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-393/16.
[19] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-344/17.
[20] U E‑Bacchus bazu podataka su registrovani nazivi: „Oporto“, „Portvin“, „Portwein“, „Portwijn“, „Vin de porto“, „Port wine“, „Port“, „Vinho do porto“ i „Porto“. Reč je o nazivima koji se na različitim jezicima sastoje bilo od dva elementa, odnosno reči „port“ ili „porto“ i „vin“, bilo od jednog elementa, odnosno reči „Oporto“ ili „porto“.
[21] V. Schoene, Anmerkung zu EuGH Urteil vom 14.09.2017. C-57/16 P, ZLR 2017/06, 734.
[22] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-44/17.
[23] Detaljno o ovim merilima u: V. Schoene, Verletzungstatbestände bei geschützten geografischen Angaben und Ursprungsbezeichnungen, GRUR 8/2018, 786-787.
[24] U tom smislu videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-75/15.
[25] Videti presudu Suda pravde EU u predmetu S-393/16.
[26] V. Schoene, Ibid., 787.
[27] O zloupotrebi i imitaciji kao oblicima povrede registrovanih geografskih oznaka detaljnije u: S. Spasojević, Kolizija geografskih oznaka i žigova, doktorska disertacija, Kragujevac, 2013, 103-111.
[28] Tekst Uredbe 716/2013 je dostupan na adresi:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/SL/TXT/?uri=CELEX:32013R0716.
[29] V. Schoene, Ibid., 787.
[30] Videti npr. presudu Suda pravde EU u predmetu S-75/15.
[31] U obrnutom sledu registracije u reči „München“ bi se moglo prepoznati pozivanje na oznaku„Bayern“.
* Assistant professor, Faculty of Law, University of Kragujevac.